Međunarodna konferencija Zašto su nam potrebne studije invalidnosti? održana je 12.12.2023. od 13.00 do 16.30 u zgradi Rektorata Univerziteta u Novom Sadu.
Na konferenciji su učestvovali sadašnji i budući stručnjaci iz brojnih oblasti: socijalni rad, medicina, psihologija, prava, mediji i komunikacije, građevina, arhitektura, kao i aktivisti organizacija osoba sa invaliditetom.
Konferenciju je IZ KRUGA VOJVODINA organizovala u saradnji sa Studijskim programom Socijalni rad Filozofskog fakulteta Univerziteta u Novom Sadu. Odlukom Komore socijalne zaštite br. 55075-2468/2023 od 21.11.2023. kategorisana je kao međunarodna konferencija. Sva izlaganja na konferenciji prevodile su na znakovni jezik tumačice Marija Gabnai i Dajana Erceg iz Društva prevodilaca za znakovni jezik.
Uvod u temu Zašto su nam potrebne studije invalidnosti? dale su predavačice sa američkih univerziteta, Anđele Kaur, profesorka na Studijskom programu za rehabilitaciju i usluge u zajednici na Državnom univerzitetu Pensilvanije (Rehabilitation and Human Services Program, Pennsylvania State University) i Olivera Jokić, direktorka i profesorka na Studijskom programu rodnih studija, Džon Džej Koledža Njujorškog gradskog univerziteta (Gender Studies Program, John Jay Colleg , City University New York).
Anđela Kaur problematizovala je studije invalidnosti kao relativno kratku zasebnu naučno-istraživačku oblast u visokom obrazovanju koja ne može da se svede samo na akademski kontekst, nego se mora sagledati uticaj na ustaljene profesionalne prakse u zdravstvu, urbanistici, pedagogiji, i socijalnom radu. Uvodno izlaganje Anđele Kaur poslušajte ovde.
Olivera Jokić je govorila o odnosu studija roda i studija invalidnosti. Istakla je da studije roda vide sve što je lično kao političko i bave se pitanjima kako se koriste i nastaju prirodne kategorije i normalne vrednosti u modernom društvu koje se stalno menja. Studije invalidnosti i studije roda zajedno pitaju kako se usvajaju i koriste zajedničke vrednosti i kako o sebi misli raznovrsno društvo koje voli da zna šta je normalno. Uvodno izlaganje Olivere Jokić poslušajte ovde.
Nakon uvodnih govora, Anđela Kaur je ukratko govorila o kritičkim studijama invalidnosti u Americi /audio snimak/, a zatim su uvažene profesorke i stručnjakinje sa naših fakulteta i institucija govorili o tome koji sadržaji iz oblasti studija invalidnosti su uključeni u kurikule osnovnih i master akademskih studija na različitim studijskim programima i fakultetima:
- specijalne rehabilitacije i edukacije – dr Vesela Milankov, šefica Odseka i profesorka na Katedri za specijalnu edukaciju i rehabilitaciju, Medicinski fakultet, Univerzitet u Novom Sadu. Poslušajte audio snimak;
- za obrazovanje vaspitača – dr Otilia Velišek Braško, profesorka na Visokoj školi strukovnih studija za obrazovanje vaspitača, Novi Sad. Poslušajte audio snimak;
- socijalnog rada – dr Jovana Škorić, profesorka na Studijskom programu Socijalni rad, Filozofski fakultet, Univerzitet u Novom Sadu. Poslušajte audio snimak;
- pravnih nauka – Olivera Pejak Prokeš, sutkinja Apelacionog suda u Novom Sadu. Poslušajte audio snimak;
- arhitekture i građevine – Bojana Rudić Počuč, članica Tima za pristupačnost Grada Novog Sada. Poslušajte audio snimak.
U okviru tematskog bloka Civilne inicijative za studije invalidnosti kod nas govorili su istaknuti predstavnici pokreta za prava osoba sa invaliditetom o različitim dosadašnjim doprinosima za stvaranje studija invalidnosti u Srbiji:
- Predlozi za studije invalidnosti Gordane Rajkov – Mimica Živadinović, Centar za samostalni život osoba sa invaliditetom Srbije, Beograd. Poslušajte audio snimak;
- Feministička teorija invalidnosti u ženskim i rodnim studijama u Srbiji – Milesa Milinković, Kreativno afirmativna organizacija Parnas, Novi Sad. Poslušajte audio snimak;
- Stvaranje preduslova za uspostavljanje studija invalidnosti u Novom Sadu – Svjetlana Timotić, Organizacije za podršku ženama sa invaliditetom, …IZ KRUGA – VOJVODINA, Novi Sad. Poslušajte audio snimak;
- Studije onemogućenosti: od literature do akademskih studija – Siniša Tucić, Novo kulturno naselje, Novi Sad. Poslušajte audio snimak.
Oba tematska bloka vodila je Tatjana Stojšić Petković, članica IZ KRUGA VOJVODINA i predsednica Nacionalne organizacije oosoba sa invaliditetom.
Svi učesnici su pozitivno ocenili skup, ističući pre svega važnost da se o ovoj temi razgovara na akademskom nivou. Aktivni učesnici su izrazili zahvalnost što su dobili mogućnost da doprinesu kvalitetu ovog skupa, dok su i oni koj učestvuju kao slušaoci i oni koji prezentuju, navodlili da su uživali u izlaganjima, da su mnogo toga novog čuli iz oblasti studija invalidnosti, da su iznenađeni da je toliko toga već urađeno u našoj državi i, posebno su svi naglasili odličnu i pravovremenu organizaciju ovakvog jednog skupa sa međunarodnim učešćem.
U zaključku međunarodne konferencije Anđela Kaur je kao opšti zaključak istakla da su nam studije invalidnosti potrebne i navela je raznovrsne razloge koje su učesnici navodili i koji svedoče o širokom rasponu stanovišta sa kojih bi se invalidnost mogla istraživati. Neki učesnici su ukazali na potrebu da se prevode knjige i stručni radovi sa engleskog jezičkog područja i na taj način inoviraju izvori znanja iz oblasti studija invalidnosti na srpskom jeziku. Dok su drugi uverenja da preduslovi postoje i da je samo potrebno okupiti već postojeće stručne kadrove, znanja i iskustva iz oblasti invalidnosti i pokrenuti studije invalidnosti odmah, za početak makar i kao neformalni obrazovni program.
