Pokrajinski zavod za socijalnu zaštitu je objavio sredinom decembra 2024. godine Analizu o usluzi stanovanje uz podršku za osobe sa invaliditetom u AP Vojvodini u skladu sa ciljevima i merama definisanim Strategijom deinstitucionalizacije i razvoja usluga socijalne zaštite u zajednici za period 2022-2026. godine.
Za uspešnost procesa deinstitucionalizacije, stanovanje uz podršku za osobe sa invaliditetomjejedna od najznačajnijih usluga socijalne zaštite. Veoma je važno sagledati aktuelno stanje i identifikovati teškoće i izazove u radu da bi se na adekvatan način pristupilo planiranju razvoja i uspostavljanja usluge stanovanje uz podršku za osobe sa invaliditetomu lokalnim zajednicama.
Usluga stanovanje uz podršku spada u grupu usluga podrške za samostalan život, a koje se, u skladu sa Zakonom o socijalnoj zaštiti, pružaju pojedincu da bi se njegove mogućnosti za zadovoljenje osnovnih potreba izjednačile s onima koje imaju ostali članovi društva i da bi mu se poboljšao kvalitet života i mogao da vodi aktivan i samostalan život u društvu. Stanovanjem uz podršku obezbeđuje se odgovarajući smeštaj, stručna pomoć i podrška za što potpunije osamostaljivanje i uključivanje korisnika usluge u zajednici. Usluga stanovanje uz podršku se ostvaruje e u skladu sa procenom individualnih potreba i potreba korisničke grupe kroz:
- omogućivanje bezbednog okruženja i nadzora bezbednosti korisnika;
- pružanje pomoći i podrške u zadovoljenju svakodnevnih životnih potreba; i
- obezbeđenje okruženja u kom su dostupne raznovrsne socijalne, obrazovne, zdravstvene, kulturno-zabavne, sportske i rekreativne usluge.
Svrha usluge stanovanje uz podršku je da osobe sa fizičkim invaliditetom, intelektualnim ili mentalnim teškoćama dobiju pomoć i podršku u sticanju što većeg stepena samostalnosti koji im omogućava kvalitetniji nezavisan život u zajednici.
Analiza o usluzi stanovanje uz podršku za osobe sa invaliditetom u AP Vojvodini daje pregled aktuelnog stanja i iskustva u pružanju usluge stanovanje uz podršku u opštinama i gradovima u Vojvodini svih pružaoca usluge, neovisno da li su licencirani ili ne i bez obzira na model finansiranja. U Vojvodini postoji devet pružaoca usluge stanovanja uz podršku za osobe sa invaliditetom, od kojih su samo dva licencirana (Udruženje za pomoć MNRO Plava ptica iz Kule i Udruženje građana Na pola puta iz Pančeva).
Usluga stanovanje uz podršku je pružana u samo sedam (15%) od ukupno 45 gradova/opština u Vojvodini: Grad Novi Sad, Grad Pančevo, Grad Subotica, Opština Žabalj, Opština Kula, Opština Novi Bečej i Opština Plandište. Ukupni kapacitet usluge stanovanje uz podršku za osobe sa invaliditetom u Vojvodini iznosi 158 mesta. Najveći kapacitet ima SOŠO Milan Petrović (56 mesta), a najmanji Dom Kolevka (šest mesta). Na dan 31.12.2023. godine, uslugu je koristilo 146 osoba sa invaliditetom, u najvećem procentu (88%) odraslih uzrasta od 26 do 64 godine.
Pružaoci usluge stanovanje uz podršku za osobe sa invaliditeom u Vojvodini raspolažu sa ukupno 34 stambenih jednica u kojima se pruža usluga. Prostorni uslovi pružaju bezbedno okruženje za boravak korisnika, pristupačni su, opremljeni potrebnim nameštajem i opremom i usklađeni sa potrebama korisnika. Kod većine pružalaca usluga angažovani stručni kadar ima licence za obavljanje osnovnih stučnih poslova u socijalnoj zaštiti. Međutim, samo kod manjeg broja pružalaca usluga, angažovani kadar prošao je relevantne programe obuka za pružanje usluge stanovanje uz podršku. Kod svih pružaoca usluge korisnici se uključuju u aktivnosti u zajednici ili, kao što je to karakteristično za ustanove za smeštaj, u radno-terapijske i okupacione aktivnosti koje se organizuju u okviru domskog smeštaja.
U poslednjem poglavlju Analize o usluzi stanovanje uz podršku za osobe sa invaliditetom u AP Vojvodini iznose se preporuke za normativno uređenje i finansiranje usluge stanovanje uz podršku za osobe sa invaliditetom i predlozi za izmene i dopune standarda definisanih Pravilnikom o bližim uslovima i standardima usluga socijalne zaštite radi daljeg razvoja ili uspostavljanja novih usluga stanovanja uz podršku za osobe sa invaliditetom u drugim lokalnim zajednicama.
Više podataka o pružaocima usluga, korisnicima, normativnom uređenju i načinu finansiranja i teškoćama sa kojima se susreću u pružanju usluge stanovanje uz podršku za osobe sa invaliditetom možete pročitati u samom tekstu Analize o usluzi stanovanje uz podršku za osobe sa invaliditetom u AP Vojvodini koji je dostupan na vebsajtu Pokrajinskog zavoda za socijalnu zaštitu.
