Otkrivena jedna od verovatno najstarijih proteza u ljudskoj istoriji. Egiptolozi i drugi stručnjaci ispituju drveni palac star skoro 3000 godina i otkriven u ženskoj grobnici nadomak Luksora. Celo to područje je pod ispitivanjem.
Međunarodni tim ispituje jedinstvenu protezu uz pomoć moderne mikroskopije, rentgenske tehnologije i kompjuterizovane tomografije. Ustanovljeno je da je drveni palac nekoliko puta popravljan i podešavan za stopalo sveštenikove ćerke. Istraživači su takođe klasifikovali upotrebljene materijale i identifikovali metod kojim je proteza proizvedena i način na koji je korišćena. Stručnjaci Muzeja u Kairu – u koji je proteza doneta nakon iskopavanja – i Institut evolutivne medicine Univerziteta u Cirihu uključeni su u istraživanje.
Veštački palac iz ranog prvog milenijuma pre nove ere svedoči o veštinama zanatlije koji je veoma dobro poznavao ljudsku fizionomiju. Stepen znanja naročito je vidljiv u mobilnosti proteze i snažne strukture pojaseva za pričvršćivanje. Činjenica da je proteza izrađena s takvom preciznošću ukazuje na to da su vrednovani prirodan izgled, estetika i udobnost, kao i na to da se moglo računati na visokokvalifikovanog stručnjaka koji će to omogućiti.
Istorije groblja
Proteza iz ranog gvozdenog doba otkrivena je u opljačkanoj grobnici uklesanoj u temelje starije i dugo zaboravljene grobne kapele na groblju blizu Luksora. Kapela pripada grupi monumentalnih kamenih grobnica iz kasnog 15. veka pre naše ere koji su izgrađeni za višu klasu blisku kraljevskoj porodici. Od kraja 2015. godine Univerzitet u Bazelu proučava ovo elitno egipatsko groblje, istorijat njegove upotrebe i okruženje.
Na osnovu arheoloških ostataka istraživači dolaze do uvida o proizvodnoj praksi, upotrebi, zanatskim veštinama, navikama i preferencijama ljudi koji su bili u kontaktu sa izrađenim objektima.
3D nekropolis
Najstarije grobnice za koje se zna datiraju iz drugog milenijuma pre nove ere, a groblje je bilo na vrhuncu u 15. veku pre nove ere. Mnoge od ovih kamenih struktura više puta su prepravljane i ponovo korišćene za sahrane tokom prvog milenijuma pre nove ere. Mnogo kasnije, služile su kao skloništa – u procesu koji su započeli hrišćanski pustinjaci i koji se završio početkom 20. veka.
Zajedno sa stručnjacima za geodeziju i geologiju iz Ciriha, bazelski tim arheologa procenjuje ceo predeo gde su iskopine pronađene, kao i celokupno okruženje. Stručnjaci rade na 3D mapi koja će ilustrovati teren i njegove podzemne strukture. Na osnovu toga, istraživači će rekonstruisati i simulirati razvoj groblja i sve faze njegove upotrebe.
IZVOR: www.sciencedaily.com
