Kraljica Viktorija je prva poznata članica kraljevske porodice prenosilac hemofilije. Dve od njenih pet ćerki bile su takođe prenosioci hemofilije a udate su u druge kraljevske porodice u Evropi. One su prenele hemofiliju u nemačku, rusku i špansku kraljevsku porodicu. Zbog toga je hemofilija poznata kao kraljevska bolest. Najpoznatija žrtva hemofilije među potomcima kraljice Viktorije bio je njen praunuk, Aleksej, poslednji ruski carević.
Kraljica Viktorija je rođena 24. maja 1819. godine u Kensingtonskoj palati u Londonu kao princeza od Kenta. U krugu porodice je nosila nadimak Drajn. Princ Edvard Avgust, njen otac, umro je kada je Viktorija imala osam meseci. Kralj DŽordž III, otac princa Edvarda i deda princeze Viktorije, umro je slep i poremećenog duha manje od nedelju dana po Edvardovoj smrti. Krunu je nasledio princ od Velsa, Viktorijin stric, DŽordž IV.
Viktorija je kao malo dete učena samo nemačkom jeziku koji je bio maternji i njenoj majci i njenoj guvernanti. Kada je navršila tri godine počela je školovanje na engleskom jeziku. U toku života naučila je da govori italijanski, grčki, latinski i francuski.
Kada je princeza Viktorija imala jedanaest godina, njen stric, Kralj DŽordž IV, je umro bez potomka, ostavivši tron svom bratu, Vilijamu IV. Kako novi kralj nije imao dece, mlada princeza je postala prva prestolonaslednica. Kralj Vilijam IV je umro od bolesti jetre u sedamdeset drugoj godini 20. juna 1837, ostavivši presto Viktoriji. Mlada kraljica je imala osamnaest godina.
Svog budućeg supruga, princa Alberta od Saks-Koburg-Gota, upoznala je kada je imala 16 godina. On je Viktoriji bio brat od ujaka, sin brata Vojvotkinje od Kenta. Kralj DŽordž IV se protivio ovoj vezi, ali njegove primedbe nisu urodile plodom. Kraljica se udala za princa Alberta 10. februara 1840. u Kraljevskoj kapeli u Sent DŽejms palati. Tokom izuzetno srećnog braka, Viktorija i Albert su dobili devetoro dece. Svo devetoro njihove dece i 26 od 34 unuka koja su doživela odraslo doba sklopili su brakove sa članovima kraljevskih i plemićkih porodica širom Evrope.
Albert nije bio samo kraljičin saputnik, već i važan politički savetnik. Princ Albert je umro 1861, ostavljajući Viktoriju u očajanju. Ovo stanje je bilo trajno i kraljica je nosila crninu do kraja života. Izbegavala je pojavljivanje u javnosti i u narednih nekoliko godina retko se pojavljivala u Londonu. Njena izdvojenost joj je donela nadimak Udovica iz Vindzora.
Kraljica Viktorija je bila prva moderna vladarka Britanije. Prethodni vladari su bili aktivni učesnici u procesu vladanja, dok je serija zakonskih reformi tokom vladavine kraljice Viktorije, kraljevsku uglogu učinila više simboličnom nego političkom – od vremena Viktorijine vladavine pa nadalje, monarh je imao „pravo da bude konsultovan, da savetuje i upozori“.
Viktorijina vladavina je imala jak naglasak na moralu i porodičnim vrednostima, nasuprot seksualnim, finansijskim i ličnim skandalima koji su bili povezivani sa prethodnim članovima Kuće Hanover, koji su diskreditovali monarhiju. Viktorijina vldavina je u Britaniji uspostavila koncept „porodične monarhije“ sa kojom je nastajuća srednja klasa mogla da se poistoveti.
Kraljica Viktorija umrla je 22. januara 1901 na ostrvu Vajt. Šezdesettrogodišnja vladavina kraljice Viktorije je najduža vladavina nekog britanskog monarha. Osim što je bila kraljice Ujedinjenog Kraljevstva Velike Britanije i Irske, bila je prva koja je ponela titulu carice Indije. Vladavina kraljice Viktorije je obeležena velikom ekspanzijom Britanskog carstva. Viktorijansko doba, na vrhuncu industrijske revolucije, bilo je period velikih socijalnih, ekonomskih i tehnoloških promena u Velikoj Britaniji. Izumi Viktorijanskog doba uključuju poštanske marke i železnicu.
Na međunarodnom nivou, Viktorija je bila “veliki igrač”, ne samo kao lik vezan za imperijalni uticaj Britanije u njenim kolonijama, nego i zbog porodičnih veza sa mnogim evropskim vladarskim porodicama, koje su joj donele nadimak „baba Evrope“. Na primer, tri glavna vladara zaraćenih zemalja u toku Prvog svetskog rata bili su Viktorijini unuci ili oženjeni njenim unukama. Osmoro od devetoro njene unučadi udalo se ili oženilo članovima drugih vladarskih porodica u Evropi, a deveta unuka, princeza Luiz, udala se za škotskog vojvodu. Evropski vladari i bivši vladari potomci Viktorije su: Elizabeta II, kraljica Velike Britanije; Harald V od Norveške, kralj Norveške, Karl XVI Gustaf od Švedske, kralj Švedske, Margareta II od Danske, kraljica Danske, Huan Karlos I od Španije, kralj Španije, Konstantin II od Grčke, kralj Helena, svrgnut s trona, Mihaj od Rumunije, kralj Rumunije, svrgnut s trona, Petar II Karađorđević, kralj Jugoslavije, svrgnut s trona.
Više lokacija u svetu je imenovano prema Viktoriji: australijska država Viktorija, glavni grad Britanske Kolumbije, glavni grad oblasti Saskačevan u Kanadi, najveće jezero u Africi, Viktorijini vodopadi.
Tekst pripremila Veronika Mitro
Izvori: