Na konsultativnom sastanku Kako unaprediti usluge podrške za žene sa invaliditetom izložene nasilju koji je održan 13. novembra 2018. godine u Plavoj sali Skupštine Grada Novog Sada govorile su predstavnice pravosuđa, socijalne zaštite, zdravstva i civilnog sektora o tome koliko su institucije i usluge u sistemu zaštite od nasilja u porodici pristupačne i dostupne za žene sa invaliditetom.
U uvodnom izlaganju, Ivana Zelić je predstavila rezultate istraživanja o dostupnosti institucija i usluga ženama sa invaliditetom izloženim nasilju koje je sprovela organizacija …IZ KRUGA – VOJVODINA u saradnji sa UN WOMEN i uz podršku Evropske komisije u okviru projekta Podrška organizacijama civilnog društva na unapređivanju sistema podrške za žene i devojčice koje su preživele nasilje, posebno za neprivilegovane grupe žena, kao što su žene s invaliditetom i žene koje su preživele silovanje i seksualne napade. Ukupno je 27 institucija (od 66) popunilo upitnike/ček-liste i među njima 14% ima pristupačan informativni materijal, 22% ima pristupačan vebsajt, 81,5% sarađuje sa organizacijama koje rade sa ženama sa invaliditetom, 74% izjavljuje da su usluge koje pružaju prilagođene ženama sa invaliditetom, 81,4% izjavljuje da su institucije arhitektonski pristupačne i 7,4% zapošljava osobe koje su obučene da komuniciraju sa ženama sa invaliditetom. Podaci dobijeni od institucija često su u neskladu sa iskustvom žena sa invaliditetom kao i stvarnim stanjem zabeleženim na terenu.
Olivera Pejak Prokeš, sudinica Apelacionog suda u Novom Sadu govorila je o pravosuđu. Istakla je dva važna prava u čijem ostvarivanju se često uočava institucionalna diskriminacija – poslovna sposobnost i roditeljsko pravo. Žene sa invaliditetom vrlo često bivaju uskraćene za ova prava samo zbog svog invaliditeta. Ukazala je na manjkavost Porodičnog zakona i Krivičnog zakonika koji ne pruža zaštitu u kontekstu zaštite od nasilja u porodici ukoliko, na primer žena sa invaliditetom trpi nasilje od strane personalnog asistenta ili staratelja sa kojim ne živi u zajedničkom domaćinstvu, kao i na krivično delo silovanja i obljube nad nemoćnim licem. Naglasila je i to da sud ne vodi evidenciju predmeta nasilja prema ženama sa invaliditetom. Zaključila je da je veoma važno unaprediti odnos sudija prema osobama sa invaliditetom i senzibilisati ih za specifični položaj žena sa invaliditetom.
Dr Nada Padejski Šekerović je predstavila rad Sigurne ženske kuće Centra za socijalni rad Grada Novog Sada i ukazala na pojedine manjkavosti samog objekta po pitanju pristupačnosti ženama i deci sa invaliditetom. Iznela je podatak da je u Sigurnoj ženskoj kući boravilo do 5% žena i dece sa invaliditetom od ukupnog broja korisnika. Istakla je saradnju Centra za socijalni rad Grada Novog Sada i Društva tumača i prevodilaca za znakovni jezik Novi Sad kojom je omogućune da tumač za znakovni jezik bude dostupan svim korisnicima sa oštećenjem sluha. Centar za socijalni rad Grada Novog Sada vodi evidenciju o korisnicima koja je dostupna i po polu i invaliditetu, a takođe dva puta mesečno dostavljaju podatke Pokrajinskom zavodu za socijalnu zaštitu o svim predmetima nasilja u porodici.
Predstavnica Doma zdravlja Novi Sad, Mirjana Nikolić, govorila je o fizičkoj pristupačnosti objekata, ali i o senzibilisanosti lekara specijalista koji sa dužnom pažnjom pristupaju radu sa osobama sa invaliditetom. Posebno je naglasila dugogodišnju dobru saradnju sa organizacijom …IZ KRUGA – VOJVODINA koja je rezultirala nabavkom prvog hidrauličnog ginekološkog stola u Novom Sadu još 2009. godine, kao i redovnim ginekološkim pregledima za žene sa invaliditetom. Napomenula je da je saradnja među institucijama ključna u rešavanju problema nasilja i za unapređenje položaja žena sa invaliditetom. Ukazala je na važnu ulogu centara za socijalni rad, posebno u odabiru staratelja za žene sa invaliditetom.
Tokom diskusije je pokrenuto pitanje zaštite od nasilja koje se dešava u ustanovama socijalne zaštite među korisnicima ustanova. Diskutovan je i podatak da je u 2018. godini (april, maj, jun) u centrima za socijalni rad u Vojvodini zabeleženo samo 2% žena sa invaliditetom od ukupnog broja žrtava nasilja u porodici, te su izneti brojni razlozi zbog kojih je ova brojka tako niska. Učesnice skupa su zaključile da je informisanost žena sa invaliditetom, ali i senzibilizacija profesionalaca ključna za unapređenje zaštite žena sa invaliditetom od nasilja u porodici.
Konsultativni sastanak su suorganizovale partnerske organizacije…IZ KRUGA – VOJVODINA i Autonomni ženski centar u okviru projektu Ženska dimenzija pristupanju Evropskoj uniji – ljudska prava žena u dokumentima i procesima pristupanja Evropskoj uniji koji se realizuje uz podršku Kvinna till Kvinna. Događaj su pratili RTV1, RTV2, Kanal 9, Radio 021, Radio Novi Sad i Dnevnik.
